Radicaal recyclen Lumi, Uppsala (SE)

In het Zweedse Uppsala laat het project Lumi zien hoe de toekomst kan worden gebouwd zonder het verleden af te breken. ‘Hergebruik’ is het toverwoord. Van de fundering tot de toiletpot is bijna alles hergebruikt.

Te inflexibel, te donker, te afgesloten van de stad: een voormalig administratief complex, gebouwd in de jaren 70 voor de Zweedse voedselautoriteit, stond op het punt om te worden gesloopt. Maar dankzij een grondige verbouwing werd dit probleemgeval in de op drie na grootste stad van Zweden een voorbeeldproject op het gebied van duurzaamheid.

“Het hele Lumi gebouw zit vol met grote en kleine recyclingoplossingen”, zegt Jonas Wahlström, projectmanager bij het Zweedse vastgoedbedrijf Vasakronan, dat eigenaar is van het gebouw en Lumi heeft ontwikkeld.

“De oude technische ruimtes op het dak maakten plaats voor een prachtig dakterras met uitzicht over Uppsala. De aluminiumplaten die de bekleding van de ventilatieruimte vormden, kregen een nieuwe bestemming als fietsenstalling en stijlvolle liftbekleding in het atrium.”

De gevel van leisteen en geïntegreerde zonnepanelen zorgt voor energie efficiëntie (© baraBild)
De gevel van leisteen en geïntegreerde zonnepanelen zorgt voor energie efficiëntie (© baraBild)

Hergebruik op grote schaal

Voorheen waren het drie afzonderlijke gebouwdelen die door een gemeenschappelijke binnenplaats tot één geheel zijn samengevoegd. Groene energie wordt niet alleen geleverd door fotovoltaïsche panelen op het dak, maar ook door zonnecellen die onopvallend in de leien gevel en het glazen dak zijn geïntegreerd. Vasakronan streeft voor het moderne kantoorgebouw naar de hoogste LEED-certificering: platina.

105 ton aan gipsplaten, oude dakplaten, bakstenen, deuren en kasten. Alles werd gedemonteerd, verwerkt en hergebruikt. Ook een deel van de oude Ifö toiletten werd gerecycled. De toiletten worden doorgespoeld met regenwater. “Een innovatieve, duurzame oplossing die onnodig waterverbruik vermindert en bijdraagt aan het toekomstbestendig maken van gebouwen”, zegt Mathias Overmark van de Zweedse distributiemaatschappij Geberit.

Als toevoersysteem, bijvoorbeeld voor de toiletspoeling, wordt Geberit FlowFit gebruikt.

''De meerlaagse composietbuis is ook goedgekeurd voor drinkwater, koelsystemen en perslucht. Bovendien zijn de persfittingen waarmee de buizen worden verbonden, doorstroomgeoptimaliseerd, waardoor kleinere buisafmetingen kunnen worden gebruikt. Dit vermindert zowel de behoefte aan grondstoffen als het totale waterverbruik in het gebouw.''

Op het dak zorgen zonnepanelen voor groene energie (© baraBild)
Op het dak zorgen zonnepanelen voor groene energie (© baraBild)

Geen compromis in kwaliteit

De grootste invloed op de milieuvoetafdruk van Lumi had echter het hergebruik van de bouwstructuur en fundering. “In plaats van te slopen, konden we 80 procent van de bestaande structuur behouden en drie extra houten verdiepingen toevoegen”, zegt Jonas Wahlström.

Een belangrijke indicator voor de klimaatimpact van een bouwproject is de hoeveelheid CO2-uitstoot per vierkante meter bruto vloeroppervlak. “Bij Lumi zitten we op 190 kg, terwijl een vergelijkbaar nieuwbouwproject 300 tot 400 kg zou veroorzaken”, aldus Jonas Wahlström.

Maar betekent recycling geen concessies aan de kwaliteit? Jonas Wahlström: “Ik heb voorbeelden gezien waarbij oud materiaal van hogere kwaliteit is dan nieuw materiaal. Als je dus de juiste dingen op de juiste manier hergebruikt, kan het resultaat net zo goed zijn.”

Drie voorheen afzonderlijke gebouwdelen werden door een gemeenschappelijke binnenplaats tot één geheel samengevoegd (© baraBild)
Drie voorheen afzonderlijke gebouwdelen werden door een gemeenschappelijke binnenplaats tot één geheel samengevoegd (© baraBild)

Feiten

Geberit Know-how
Architecten

Geberit Know-how

Gebruikte producten van Geberit

  • Toevoersysteem Geberit FlowFit
  • Toevoersysteem Geberit Mapress
  • WC Ifö Spira 6260
  • Afvoersysteem Geberit Silent-Pro
  • PE-buizen Geberit

Architecten

Architecten

  • Opdrachtgever: Vasakronan
  • Architectuur: White Arkitekter
  • Voltooiing: 2024

Meld u aan voor onze nieuwsbrief Architecten en architectuurliefhebbers

Geberit producten en oplossingen worden gebruikt in allerlei soorten gebouwen over de hele wereld. Een selectie van de meest interessante projecten vindt u op deze pagina.

De architectennieuwsbrief behandelt periodiek een actueel thema uit de bouwsector. Naast spectaculaire projectvoorbeelden biedt “eView“ interviews met architecten, bouwexperts en ontwerpers en meer achtergrondinformatie.

Beeldcollage met referentieprojecten (© Geberit)