Ruimte en Zen Architect Yuichi Kodai in gesprek
De in Kyoto geboren en in Zwitserland woonachtige architect Yuichi Kodai ontwerpt ruimtes die de essentie van de Zen-filosofie belichamen. In dit interview spreekt hij over de kracht van textuur, het toilet als toevluchtsoord – en waarom reinheid een fundamentele rol speelt in het Japanse dagelijks leven.
Zen is overal – maar wat betekent het echt?
“Zen-architectuur, Zen-design – Zen is tegenwoordig in de mode. Maar wat betekent het werkelijk?”, vraagt Kodai zich af. “Voor mij wordt de term te vaak gebruikt als esthetisch label. Zen gaat niet over witte ruimtes of minimalistische materialen. Het gaat over zelfbewustzijn en de manier waarop wij een relatie aangaan met een ruimte.”
Ruimte voelen met het lichaam
“Wanneer je een oppervlak aanraakt, voel je niet alleen de textuur – je wordt je op dat moment ook bewust van je eigen aanwezigheid. Dat is de essentie van ruimtelijke ervaring.” Kodai noemt als voorbeeld een renovatieproject in Stäfa (CH), waar hij verbrand hout gebruikte voor een trapleuning in combinatie met lemen muren. “Als je met je hand langs dat hout glijdt terwijl je door de ruimte beweegt, wordt het een fysieke en mentale beleving – een subtiele verbinding tussen lichaam en ruimte.”
Ruimtelijk bewustzijn in het digitale tijdperk
“Het internet heeft onze relatie met de wereld veranderd: interacties zijn sneller, maar vaak ook afstandelijker geworden.”In zijn ontwerpen probeert Kodai mentale en fysieke zintuigen weer samen te brengen: “Wat ruik ik? Hoe voelt iets aan op mijn huid? Technologie, zelfs kunstmatige intelligentie, kan deze directe zintuiglijke ervaringen niet vervangen.”
Textuur als vorm van aandacht
“Haptiek – tastzin – is essentieel. Ook onder de voeten.” Kodai werkt met de traditionele Naguri-techniek uit Japan, waarbij houten oppervlakken met de hand worden bewerkt tot reliëf: “Dat geeft een prachtig gevoel onder je voeten.” In de badkamer van het huis in Stäfa bekleedde hij de muren volledig met leem. “Het resultaat is een soort grotachtig toevluchtsoord, zonder visuele prikkels – een plek van stilte en geborgenheid.” In Japan spreekt men dan ook vaak over het begrip ‘Ma’.
Wat is ‘Ma’?
“‘Ma’ is een fundamenteel begrip in de Japanse ruimtelijke ordening,” legt Kodai uit. “Het verwijst naar de relatie tussen ruimte en tijd.” Elke beweging, elk contactpunt in een ruimte wordt bewust vormgegeven – net als in een theeceremonie. “Verstopte installaties, zorgvuldig gekozen materialen en de manier waarop het lichaam zich door de ruimte beweegt, creëren rust en versterken de ruimtelijke beleving.”
Techniek die onzichtbaar blijft
“Systemen zoals Geberit Duofix zorgen voor helderheid in de ruimte. Techniek verdwijnt uit het zicht en doorbreekt de serene vormgeving niet.”
En natuurlijk koos Kodai ook voor een douchewc – vanzelfsprekend voor iemand uit Japan.
“Overigens werd het eerste douche-wc in Zwitserland ontwikkeld! Mijn eerste had ik al op zesjarige leeftijd – iedereen had er een, het was net als een Nintendo.”
Waarom zijn douchewc’s in Japan standaard en in Europa niet?
“In Japan is reinheid niet zomaar een gewoonte, het is een fundamenteel onderdeel van onze cultuur.”Volgens Kodai leer je op school allereerst hoe je je klaslokaal schoonhoudt. “Ook dat is Zen. Als je ’s ochtends of aan het eind van de dag de vloer veegt, beïnvloedt dat je manier van denken. Bewust schoonmaken zuivert niet alleen de ruimte, maar ook de geest.”
| Over Yuichi Kodai |
|---|
| De Japanse architect Yuichi Kodai woont en werkt in Zürich (CH). Hij is medeoprichter van Kodai and Associates GmbH en gespecialiseerd in architectuur, tuinontwerp en interieurs.“Ik groeide op in Kyoto, omringd door tuinen, theehuisjes, tempels en schrijnen. Veel moderne gebouwen uit de jaren 70 tot 90 verwijzen daarnaar. Dat heeft me diep beïnvloed.” |
Feiten
Geberit Know-how
Toegepaste producten van Geberit
- AquaClean Mera douchewc's
- Bedieningsplaten Sigma70, geborsteld rvs
- Installatiesysteem Geberit Duofix
Meld u aan voor onze nieuwsbrief Architecten en architectuurliefhebbers
Geberit producten en oplossingen worden gebruikt in allerlei soorten gebouwen over de hele wereld. Een selectie van de meest interessante projecten vindt u op deze pagina.
De architectennieuwsbrief behandelt periodiek een actueel thema uit de bouwsector. Naast spectaculaire projectvoorbeelden biedt “eView“ interviews met architecten, bouwexperts en ontwerpers en meer achtergrondinformatie.